Hình ảnh Trà Vinh xưa gợi nhớ về một thời phồn hoa của 1 đô thị sôi động thuộc miền Tây. Tỉnh Trà Vinh được thành lập từ năm 1899 và trải qua nhiều lần sáp nhập và tách rời. Trà Vinh ngày nay nổi tiếng về đánh bắt và nuôi trồng hải sản. Đặc biệt với ba cộng đồng dân tộc lớn cùng sinh sống là Kinh, Hoa và Khmer tạo thành nhiều sắc màu văn hóa đa dạng. Nhìn lại ảnh những ngôi chùa Hoa, Khmer hay nhà thờ xưa sẽ khiến chúng ta thêm bồi hồi.

Hình ảnh Trà Vinh xưa phồn hoa

Từ rất xưa trước đây Trà Vinh còn được gọi là Trà Vang. Cái tên bắt nguồn từ tiếng Khmer cổ.

Trà Vinh là tên gọi có nguồn gốc từ tiếng Khmer là Préah Trapeng. Nó có nghĩa là tượng Phật trong ao nhỏ. Vì trước đây khi mưa lớn, có 1 tượng Phật trôi sông dạt vào vùng đất này.

Tìm hiểu về tên gọi: Ý nghĩa địa danh 33 địa danh miền Tây.

Trà Vinh tháng 4 năm 1962 - ảnh Barry MacDonnell
Trà Vinh tháng 4 năm 1962 – ảnh Barry MacDonnell

Trà Vinh có địa lý đồng bằng, nhiều vùng trũng và đầm lầy. Đặc biệt là có đường ven biển.

Trà Vinh xưa nhìn từ trên cao năm 1970
Trà Vinh xưa nhìn từ trên cao năm 1970

Cầu Ba Si ngày nay nằm trên quốc lộ 53 – Càng Long.

Cầu Ba Si - Vĩnh Bình ngày 26 tháng 10 năm 1971 (Càng Long - Trà Vinh)
Cầu Ba Si – Vĩnh Bình ngày 26 tháng 10 năm 1971 (Càng Long – Trà Vinh)

Trà Vinh ban đầu được lập năm 1832 thời nhà Nguyễn. Đơn vị ban đầu là huyện, thuộc 1 phủ của tỉnh Vĩnh Long. Còn nếu tính thế kỷ 18 khi nhà Nguyễn đang lúc khai hoang miền Tây thì Trà Vinh thuộc địa phận châu Định Viễn.

Chợ Phú Vinh trước đây thuộc tỉnh lỵ trung tâm của tỉnh Trà Vinh ngày xưa.

Chợ Phú Vinh 1971
Chợ Phú Vinh 1971

Tỉnh trưởng là người đứng đầu 1 tỉnh. Dinh tỉnh trưởng thường là một công trình biệt thự lớn và hiện đại.

Dinh tỉnh trưởng Trà Vinh năm 1962 - George T
Dinh tỉnh trưởng Trà Vinh năm 1962 – George T

Trong thời kỳ Pháp thuộc của miền Tây, các trường đều chia làm trường nam và nữ sinh riêng biệt.

Trường nam sinh ở Trà Vinh thập niên 1920
Trường nam sinh ở Trà Vinh thập niên 1920

Kiến trúc 1 trường nữ sinh thâp niên 1920s ngày xưa.

Trường nữ sinh Trà Vinh xưa
Trường nữ sinh Trà Vinh xưa

Trong tập sách Bản đồ Hành chánh VN của NXB Bản Đồ năm 2003 thì tên con rạch này là Rạch Cầu Chong (trang 65). Cũng tập bản đồ của NXB này tái bản năm 2005 thì tên rạch viết là Rạch Can Chồng (trang 72). Trên Bản đồ Đường sông Phía Nam do Bộ GTVT xuất bản thì viết là rạch Cần Chong. Trên báo chí và các trang web ngày nay con rạch này được gọi là Sông Cần Chông.

Rạch Cần Chông ở quận Tiểu Cần
Rạch Cần Chông ở quận Tiểu Cần

Cần Chông là tên gọi bắt nguồn từ tên gọi Kal Chon của người Khmer xưa (Mon-Khmer). Sau này vì có con Rạch chảy ngang nên gọi là Xẻo Cần Chông, những địa danh lân cận cũng gọi gắn liền với cái tên Cần Chông như Tiểu Cần Chông. Sau này gọi tắt địa danh này thành Tiểu Cần.

Rạch Cần Chông ở quận Tiểu Cần - tỉnh Trà Vinh
Rạch Cần Chông ở quận Tiểu Cần – tỉnh Trà Vinh

Tiểu Cần là 1 trong 5 huyện thuộc tỉnh Trà Vinh trước đây.

Cầu Cần Chông ở quận Tiểu Cần tỉnh Trà Vinh
Cầu Cần Chông ở quận Tiểu Cần tỉnh Trà Vinh

Cầu Ngang cũng là 1 trong 5 huyện của tỉnh Trà Vinh trước đây.

Cầu Ngang Trà Vinh
Cầu Ngang Trà Vinh

Ngày nay thì Cầu Ngang là 1 huyện trong 9 đơn vị hành chính của tỉnh Trà Vinh.

Chợ Cầu Ngang Trà Vinh
Chợ Cầu Ngang Trà Vinh

Chợ Trà Vinh trước đây cũng khá tấp nập với đông người mua bán.

Chợ Trà Vinh năm 1926
Chợ Trà Vinh năm 1926

Một con đường ở gần khu chợ Trà Vinh trước năm 1975.

Đoạn đường gần khu chợ ở Trà Vinh năm 1971
Đoạn đường gần khu chợ ở Trà Vinh năm 1971

Hình ảnh khu chợ Trà Vinh thập niên 1920s. Nơi đây hiện là phố chợ bên điện máy Thảo.

Khu chợ ở Trà Vinh năm 1925
Khu chợ ở Trà Vinh năm 1925

Bến trà Vinh thập niên 1920s.

Bến tàu ở Trà Vinh
Bến tàu ở Trà Vinh

Khu chợ Tiểu Cần ngày xưa.

Khu chợ Tiểu Cần - Trà Vinh
Khu chợ Tiểu Cần – Trà Vinh

Phi Trường Phú Vinh thường dùng làm sân bay quân sự và dân sự đi Sài Gòn ngày trước. Phú Vinh là tên gọi của tỉnh lỵ Trà Vinh trước đây (Tỉnh lỵ có thể tạm hiểu là vùng trung tâm của 1 tỉnh ngày xưa).

Phi trường Phú Vinh năm 1970
Phi trường Phú Vinh năm 1970

Một căn Bungalow biệt thự Trà Vinh trước đây.

Bungalow ở Trà Vinh ngày xưa
Bungalow ở Trà Vinh ngày xưa

Một con đường xưa rợp bóng cây của Trà Vinh trước đây.

Một con đường xưa ở Trà Vinh
Một con đường xưa ở Trà Vinh

Đại lộ khá nổi tiếng thuộc địa phận Trà Vinh.

Đại lộ Trà Vinh ngày xưa
Đại lộ Trà Vinh ngày xưa

Người đi chợ thường sử dụng ô dù để che nắng.

Trà Vinh thập niên 1920
Trà Vinh thập niên 1920

Khu chợ Trà Vinh ngày xưa với đông người mua bán. Những người bán hàng dùng dù che nắng để buôn bán.

Khu chợ ở Trà Vinh xưa
Khu chợ ở Trà Vinh xưa

Một trang trại xưa ở Trà Vinh.

Trang trại ở Mặc Bắc
Trang trại ở Mặc Bắc

Ao Bà Om là một thắng cảnh tại Trà Vinh cho đếnn ngày nay. Nơi đây từng là một vùng trù phú của người Khmer ngày xưa. Hiện nay nó cũng nằm trong quần thể văn hóa lịch sử cấp quốc gia.

Ao Bà Om - Trà Vinh ngày xưa
Ao Bà Om – Trà Vinh ngày xưa

Khu vực ấp Chà Và xưa.

Cảnh quan quanh ấp Chà Và - xã Vĩnh Kim
Cảnh quan quanh ấp Chà Và – xã Vĩnh Kim

Những con đường quê miền Tây xưa hay nay đều ngập bóng cây. Đặc biệt là những cây dừa thân cao.

Hàng dừa 2 bên con đường ở Mặc Bắc
Hàng dừa 2 bên con đường ở Mặc Bắc

Khung cảnh HQ Vĩnh Bình ở Trà Vinh trước đây.

HQ Vĩnh Bình năm 1968 nay là đường Lê Thánh Tôn phường 2 TP. Trà Vinh (Đối diện Công viên Trà Vinh)
HQ Vĩnh Bình năm 1968 nay là đường Lê Thánh Tôn phường 2 TP. Trà Vinh (Đối diện Công viên Trà Vinh)

Một khung cảnh những ngôi nhà ven sông khắc hoa môt hình ảnh Trà Vinh xưa bình yên.

Khung cảnh xưa Trà Vinh
Khung cảnh xưa Trà Vinh

Lăng mộ của Ông Xuyên – Một người Hoa giàu có trước đây ở Trà Vinh.

Trà Vinh là vùng đất có khá nhiều người dân tộc Khmer sinh sống. Vì vậy nơi đây cũng chú trọng dạy cả tiếng Phạn (một thứ tiếng ảnh hưởng khá nhiều đến những người tu học Phật giáo Nam Tông).

Lễ khởi công trường trung học Bán Công ở Trà Vinh xưa
Lễ khởi công trường trung học Bán Công ở Trà Vinh xưa

Chiêu Hồi là 1 chương trình tuyên truyền và giáo dục của VNCH xưa (Mình xin phép không bàn luận đến chính trị mà chỉ đưa hình ảnh như giá trị lịch sử).

Lễ tốt nghiệp chương trình Chiêu Hồi tại thị xã Trà Vinh tỉnh Vĩnh Bình tháng 7 năm 1969 - Ảnh Michael Hacker
Lễ tốt nghiệp chương trình Chiêu Hồi tại thị xã Trà Vinh tỉnh Vĩnh Bình tháng 7 năm 1969 – Ảnh Michael Hacker

Một con rạch ở Trà Vinh xưa do 1 người Pháp chụp lại.

Le Rach
Le Rach

Chùa Trà Vinh xưa

Người Khmer là người bản địa của Trà Vinh. Họ cũng chiếm tỷ lệ khá lớn trong dân số ngày nay của tỉnh Trà Vinh (Khoảng 29%). Vì vậy những ngôi chùa Khmer có khá nhiều tại đây. Bộ sưu tập hình ảnh Trà Vinh xưa thì không thể thiếu những ngôi chùa trước đây.

Postcard về hình 1 ngôi chùa Khmer ở Trà Vinh xưa
Postcard về hình 1 ngôi chùa Khmer ở Trà Vinh xưa

Người Khmer ở Trà Vinh chiếm hơn 27% dân số dân tộc Khmer của cả nước Việt Nam.

Một người lính Mỹ chụp hình trước 1 chùa Khmer ở Trà Vinh
Một người lính Mỹ chụp hình trước 1 chùa Khmer ở Trà Vinh

Kiến trúc Chánh điện 3 mái, xây trên bậc cao và có nhiều hình tượng thần rắn naga, nữ thần hay chim thần krud,… Đây là kiến trúc truyền thống và thấy nhiều ở các chùa Khmer lâu đời.

Chùa Ông Mẹt ở Trà Vinh ngày xưa
Chùa Ông Mẹt ở Trà Vinh ngày xưa

Một kiến trúc cổ đặc biệt của ngôi chùa Khmer xưa.

Kiến trúc một ngôi chùa Khmer ở Trà Vinh xưa
Kiến trúc một ngôi chùa Khmer ở Trà Vinh xưa

Một ngọn tháp xây dựng sắp xong ở chùa Ham Rông.

Xây dựng tháp ở chùa Ham Rông
Xây dựng tháp ở chùa Ham Rông

Một mặt khác của chánh điện một ngôi chùa Khmer.

Chùa Khmer xưa ở Trà Vinh
Chùa Khmer xưa ở Trà Vinh

Tuy vậy cũng không thiếu những ngôi chùa Việt mang nét ảnh hưởng của người Hoa ở Trà Vinh xưa.

Ngôi chùa ở Tiểu Cần - Trà Vinh ngày xưa
Ngôi chùa ở Tiểu Cần – Trà Vinh ngày xưa

Chùa Ông Hảo năm 1971 tại Trà Vinh. Đến nay chùa Ông Hảo vẫn còn hoạt động tại Càng Long – Trà Vinh. Bạn có thể tham khảo đường đi ở Google Maps chùa Ông Hảo.

Chùa Ông Hảo - Càng Long - Phú Vinh năm 1971
Chùa Ông Hảo – Càng Long – Phú Vinh năm 1971

Nhà thờ ở Trà Vinh ngày xưa

Nhà thờ Mặc Bắc trước đây là nhà thờ có quy mô lớn nhất Trà Vinh và cũng là 1 trong những nhà thờ quy mô nhất miền Tây bấy giờ. Nó là một đại diện tiêu biểu cho hình ảnh Trà Vinh ngày xưa.

Ngôi nhà của cha xứ bên trong nhà thờ Mặc Bắc
Ngôi nhà của cha xứ bên trong nhà thờ Mặc Bắc

Nhà thờ được khởi công xây dựng năm 1886 và hoàn thành năm 1888. Về giá trị lịch sử, dường như đây là nhà thờ chỉ đứng sau nhà thờ Đức Bà ở Sài Gòn.

Nhà thờ Mặc Bắc
Nhà thờ Mặc Bắc

Khuôn viên nhà thờ rộng đến gần 1 ha.

Nhà thờ Mặc Bắc xưa
Nhà thờ Mặc Bắc xưa

Nhà thờ được người Việt thi công theo bản vẽ và kỹ sư người Pháp.

Bên trong nhà thờ Mặc Bắc
Bên trong nhà thờ Mặc Bắc

Ngoài nhà thờ Mặc Bắc thì trên địa bàn tỉnh Trà Vinh cũng cho xây dựng nhiều nhà thờ khác.

Nhà thờ Giáo xứ Vĩnh Kim - xã Vĩnh Kim - huyện Cầu Ngang - tỉnh Trà Vinh
Nhà thờ Giáo xứ Vĩnh Kim – xã Vĩnh Kim – huyện Cầu Ngang – tỉnh Trà Vinh

Đặc biệt nơi đây còn có nữ tu viện.

Nữ tu viện Saintaul ở Trà Vinh năm 1926
Nữ tu viện Saintaul ở Trà Vinh năm 1926

Hình ảnh ở bệnh viên Trà Vinh ngày xưa

Bệnh viện Cazano trước đây và là bệnh viên đa khoa Trà Vinh (Năm 1996).

Bệnh viện Cazano ở Trà Vinh ngày trước
Bệnh viện Cazano ở Trà Vinh ngày trước

Bên trong bệnh viện trồng rất nhiều cây xanh lớn che bóng mát.

Bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920
Bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920

Những khuôn viên rộng lớn với phòng ốc khá hiện đại như châu Âu.

Sân bên trong bệnh viện ở Trà Vinh ngày xưa
Sân bên trong bệnh viện ở Trà Vinh ngày xưa

Kiến trúc cổ điển của nhà chính.

Tòa nhà chính của 1 bệnh viện ở Trà Vinh ngày xưa
Tòa nhà chính của 1 bệnh viện ở Trà Vinh ngày xưa

Khu phòng bảo sanh của bệnh viện.

Bảo sanh viện bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920
Bảo sanh viện bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920

Khuôn viên bên trong của bệnh viện.

Bên trong bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920
Bên trong bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920

Những bệnh nhân măc đồng phục bệnh viện.

Phòng bệnh nhân bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920s
Phòng bệnh nhân bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920s

Bên trong phòng phẫu thuật.

Phòng phẫu thuật bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920
Phòng phẫu thuật bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920

Bên trong phòng phụ sản, có cả nôi dành cho em bé khi sinh.

Phòng phụ sản bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920
Phòng phụ sản bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920

Phòng sanh của bệnh viện.

Phòng sanh bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920
Phòng sanh bệnh viện tỉnh Trà Vinh thập niên 1920

Bản đồ Trà Vinh xưa

Hình ảnh Trà Vinh ngày xưa không thể thiếu những tấm bản đồ hành chính trước đây. Đây là bản đồ tỉnh Trà Vinh năm 1920.

Bản đồ tỉnh Trà Vinh năm 1920
Bản đồ tỉnh Trà Vinh năm 1920

Bản đồ Trà Vinh năm 1970 với 7 quận: Càng Long, Cầu Kè, Châu Thành, Tiểu Cần, Trà Cú, Cầu Ngang và Long Toàn.

Bản đồ tỉnh Trà Vinh năm 1970
Bản đồ tỉnh Trà Vinh năm 1970

Nhìn lại những hình ảnh xưa của các tỉnh thành khác thuộc Đồng Bằng Sông Cửu Long: