Nhà tù Côn Đảo tồn tại từ thời kỳ Pháp thuộc đến hết thời kỳ chiến tranh Việt Nam. Nơi đây là nhà tù đáng sợ và được ví như một địa ngục trần gian. Đặc biệt là những phát hiện năm 1970 về chuồng cọp, nơi những người tù tội bị nhốt trong những nhà giam như 1 chuồng cọp. Chắc chắn những số liệu và lịch sử của nó sẽ làm bạn bất ngờ.
Lịch sử nhà tù Côn Đảo
Nghe chị MC bản địa thuyết minh về Côn Đảo
Ngày thành lập: 1/2/1862.
Ước tính trong thời gian hoạt động, nơi đây đã giam giữ khoảng 2000 chiến sĩ cách mạng (Không bao gồm tù nhân phạm tội khác).
Vào thời Pháp thuộc, những năm đầu nơi đây chỉ có 1 trại giam. Năm 1928 trại giam Banh II được đưa vào sử dụng. Năm 1939 Banh III được đưa vào sử dụng. Năm 1944 dãy tù chuồng cọp được xây dựng.
Vào thời Mỹ tăng quy mô từ 4 lên 8 trại. Trại 5 được xây dựng năm 1962. Trại 6,7,8 được xây dựng năm 1968. Năm 1972 trại 9 đã được đổ móng xây dựng nhưng bị hủy giữa chừng khi chiến tranh kết thúc.
Số tù nhân tại nhà tù Côn Đảo
Thời Pháp trong 50 năm đầu duy trì thường trực khoảng 1000 tù nhân. 15 năm tiếp theo là khoảng 2000 tù nhân.
Thời Mỹ:
- Năm 1967 – 1969: Tăng từ 4000 lên con số 8000 tù nhân.
- Năm 1970 – 1972: Tăng lên khoảng 10.000 tù nhân.
Sự thật bị khai phá
Tháng 7 năm 1970 hệ thống tù chuồng cọp của nhà tù Côn Đảo bị phanh phui. Người đầu tiên khám phá ra sự thật tàn ác là nhà báo Don Luce và ông thượng nghị sĩ Tom Harkin.
Tại đây hình ảnh của các tù nhân trong lồng đã khắc sâu trong tâm trí tôi, không thể tẩy xóa nổi. Người đàn ông với ba ngón tay bị cắt rời; một người khác đã chết có hộp sọ đã vỡ toác; và nhiều tu sĩ Phật giáo Huế – những người đấu tranh chống sự đàn áp các Phật tử – trong tình trạng thê lương. Tôi nhớ rõ mùi hôi thối khủng khiếp do tiêu chảy và và các vết thương lở loét ở mắt cá chân các tù nhân do xiềng xích cắt vào
Nhà báo Don Luce hồi tưởng.
Năm 1979: Nơi đây được xếp hạng di tích quốc gia với 17 thành phần di tích.
Giới thiệu bạn chùa đẹp nhất Côn Đảo và cách đi tàu Phú Quốc Express ra Côn Đảo.
Cấu tạo nhà tù Côn Đảo
127 Phòng giam, 42 xà lim và 504 phòng biệt lập.
Trại 1 nhà tù Côn Đảo (Trại Phú Thọ)
Năm thành lập: 1928.
Tổng diện tích: 12.700m2.
Diện tích phòng giam: 1.200m2.
Thời Pháp có 2 dãy phòng giam tập thể, 1 dãy phòng giam biệt lập, 1 khu nhà bếp và 1 khu bệnh xá. Thời Mỹ chỉnh thành 2 dãy phòng giam và xây dựng thêm 2 phòng giam 9 và 10.
Trại 2 (Trại Phú Hải)
Đây là trại lớn nhất và lâu đời nhất trong hệ thống nhà tù Côn Đảo.
Năm thành lập: 1862.
Tổng diện tích: 12.015m2.
Diện tích phòng giam: 2.915m2. Nhà phụ: 1.531m2. Khu vực sân: 7.569.
Thời Pháp gồm 10 phòng giam tập thể, 1 phòng giam đặc biệt, 20 xà lim, 1 hầm xay lúa và 1 khu đập đá.
Thời Mỹ chuyển hầm xay lúa thành bệnh xá và xây dựng, nâng cấp nhiều khu vực khác: Câu lạc bộ, phòng hớt tóc, nhà bếp, nhà ăn, giảng đường, nhà nguyện, phòng trật tự, nhà kho, văn phòng giám thị và sân vườn.
Trại 3 nhà tù Côn Đảo (Trại Phú Sơn)
Năm thành lập: 1916.
Tổng diện tích: 13.228m2.
Diện tích phòng giam: 2.414m2. Nhà phụ: 854m2. Khu vực sân: 9.960m2.
Bao gồm: 13 phòng giam tập thể, 1 khu biệt lập với 14 xà lim, 1 phòng tối. Và các công trình phụ khác như: Phòng y tế, nhà ăn, nhà bếp, câu lạc bộ, phòng hớt tóc, phòng trật tự, văn phòng giám thị và sân vườn.
Trại 4 (Trại Phú Tường)
Năm thành lập: 1941.
Tổng diện tích: 5.804m2.
Diện tích phòng giam: 962m2. Nhà phụ: 152m2. Khu vực sân: 4.690m2.
Bao gồm: 2 dãy phòng giam (Mỗi dãy 4 phòng giam tập thể). Và các công trình phụ khác như: Nhà bếp, nhà kho, bệnh xá và sân vườn.
Chuồng cọp Pháp
Năm thành lập: 1940.
Tổng diện tích: 5.475m2.
Diện tích phòng giam: 1408m2. Phòng tắm nắng: 1.873m2. Khu vực sân: 2.194m2.
Bao gồm: 2 khu biệt giam (Mỗi khu 60 phòng giam biệt lập). Phòng tắm nắng chia làm 4 dãy (Mỗi dãy 15 phòng giam).
Trại 5 (Trại Phú Phong)
Năm thành lập: 1962.
Tổng diện tích: 3.594m2.
Diện tích phòng giam: 1.400m2.
Bao gồm: 3 dãy phòng giam tập thể (Mỗi dãy 4 phòng giam) và 1 khu nhà bếp.
Trại 6 (Trại Phú An)
Năm thành lập: 1968.
Tổng diện tích: 42.140m2.
Diện tích phòng giam:2.556m2. Nhà phụ thuộc: 696m2. Nhà ở: 27m2. Khu vực sân: 38.861m2.
Bao gồm: 2 khu A và B. Mỗi khu có 10 phòng giam và 4 xà lim. Ngoài ra còn có nhà bếp, nhà ăn và nhà trật tự.
Trại 7 (Trại Phú Bình) – Chuồng cọp kiểu Mỹ
Năm thành lập: 1971.
Tổng diện tích: 25.741m2.
Diện tích phòng giam: 2.562m2. Nhà phụ thuộc: 637m2. Nhà ở 173m2. Khu vực sân: 22.369m2.
Bao gồm: 4 khu AB – CD – EF – GH với 384 phòng giam biệt lập. Mỗi khu có 2 dãy, mỗi dãy gồm 48 phòng giam. Ngoài ra còn có nhà bếp, nhà kho, phòng giám thị, bệnh xá.
Trại 8 (Trại Phú Hưng)
Năm thành lập: 1971.
Tổng diện tích: 26.200m2.
Bao gồm: 2 khu. Mỗi khu bao gồm 10 phòng giam và 4 xà lim. Ngoài ra còn nhà giám thị và vọng gác.
Trại 9
Khu vực này đang xây dựng thì kết thúc chiến tranh.
Khu biệt lập chuồng bò
Năm thành lập: 1876. Ban đầu khu này dành nuôi bò, heo và các thực phẩm cung cấp cho nhà tù. Nhưng sau này Pháp tận dụng nó trở thành khu giam giữ tù nhân nữ.
Tổng diện tích: 4.110m2.
Diện tích phòng giam: 547m2. Chuồng trại: 270m2. Khu vực sân: 3.293m2.
